Çocuğunuz sık sık uykudan bağırarak ve ağlayarak uyanıyorsa, kendi yatağında uyumak istemiyor, uyku saati yaklaştıkça hırçınlaşıyorsa bunun nedeni gece terörü olabilir.
Çocuklarda en sık ortaya çıkan korkuların başında gece korkuları geliyor. Gece korkuları ve kâbuslar çocuklarda hem uyku kalitesini düşürmekte hem de çocuğun psikolojik olarak etkilenmesine neden oluyor. Gece terörünün bir tür uyku bozukluğu olduğunu söyleyen Yataş Uyku Kurulu Üyesi Uzman Klinik Psikolog/Psikoterapist Fundem Ece, bu sorunu şöyle anlatıyor: “Gece terörü çocuk uyuduktan yaklaşık iki-üç saat sonra ağlayarak ve bağırarak korku içerisinde gözlerini açıp yatağın içinde kalması durumudur. Özellikle uykunun en ağır döneminde meydana gelen bu durumda çocuk uyku halindedir. Ancak çocuğun gözleri açık olduğundan anne-baba çocuğu uyanık zanneder. Bu nedenle bakışlar boş ve hareketsizdir. Çocuk bu sırada uyandırılmazsa ağır uykuda olduğu için sabah da bu durumu hatırlamayacaktır. Bu durum 30 saniyeden 3 dakikaya kadar sürebilir. Yorgunlukla bu uyku bozukluğunun sıklığında artış olabilir. Bu nedenle bunu yaşayan çocuklara gündüz uykuları önerilebilir.”
5 yaş öncesi çocuklar rüya ile gerçeği ayırt edemez
Uzm. Kln. Psk. Ece, 2-6 yaş döneminde zihinsel ve duygusal gelişim sürecinin bir özelliği olarak bu korkuların ortaya çıkması normal olduğunu belirtiyor. Bu korkuların çocukların uyku düzenini bozması, anne-babaya bağımlılık düzeyinin artması gibi durumlarda ise artık normal seyrin dışına çıkıldığının düşünülmesi gerektiğinin altını çizen Uzm. Kln. Psk. Ece, 5 yaş öncesi çocuklar rüya ile gerçeği ayırt etmekte zorlandıkları için gece korkuları onlar için oldukça gerçekçi ve korkutucu olduğunu hatırlatıyor. Çocukların, rüyasında gördüğü ya da zihninde canlandırdığı olayları gerçek olarak algıladığını anlatan Uzm. Kln. Psk. Ece, “Örneğin, rüyasında yatağının yanında bir kedi var ise, “Bak burada kedi yok.” demenizin ve göstermenizin çocuk için anlamı yoktur. Çünkü kendisi biraz önce yatağının yanında bir kedi görmüştür ve o zaman orada bir kedi vardır. Bu durum çocuğun hem uyku kalitesini hem de psikolojisini derinden etkiler. Bu korku hali, çocuklarda yatma saatinden yaklaşık 1-2 saat sonra ortaya çıkar ve ani olarak uykuyu böler. Çocuklarda gerginlik, ağlama, hatta titreme gibi belirtiler görülebilir” diyor.
Çocuğun yatağında uyumasına destek olun
Yataş Uyku Kurulu Üyesi Uzm. Kln. Psk. Ece, yatmadan hemen önceki zaman diliminde çocuğun gergin ya da heyecanlı olmasının gece korkusunu ortaya çıkarabileceğine dikkat çekiyor. Evde yaşanan gerginlikler, çocuğun yoğun strese maruz kalması gibi etmenlerin de gece korkusuna yol açabileceğini hatırlatan Uzm. Kln. Psk. Ece, gece korkusu yaşayan çocuklarda gözlemlenen belirtileri ise şöyle sıralıyor:
- Uykuya dalana kadar anne ve babanın odasında kalmasını istemesi,
- Uykudan korkarak uyanma, ağlama ve bağırma gibi tepkiler gösterme,
- Kendi yatağında uyumayı reddetme,
- Uyku saatinin yaklaşması ile birlikte hırçınlaşma,
- Kalp çarpıntısı, titreme vb.
Uzm. Kln. Psk. Ece, gece korkusu yaşayan çocuklarda uykuya dalma zamanının yaklaşması ile birlikte çocuğu rahatlatacak, kaygısını azaltacak etkinlikler yapılabileceğini söylüyor. Gece lambasının veya kapının açık bırakılmasının, bir ihtiyacı olduğunda yanında olacağınızın söylenmesinin çocuğun gece korkusunun giderilmesinde fayda sağlayacağını belirten Uzm. Kln. Psk. Ece, “Eğer çocuğunuz gece uyanıp yanınıza gelir ve sizin yatağınızda kalmak isterse onu kendi odasına götürmeli ve orada tekrar uykuya geçmesini sağlamalısınız. İlk önce onu rahatlatmalı, daha sonrasında kendi yatağında uykuya dalması için ona destek olmalısınız. Çocuğun korkuları hakkında onunla konuşun. Ancak korkuları yokmuş gibi “Korkulacak bir şey yok” gibi tutumlarla yaklaşmayın ve yaşadığı duygulara saygı duyun. Bunları uyguladığınız halde gece korkuları aynı yoğunlukta ve sıklıkta devam ediyorsa, çocuğunuzun günlük aktivitelerini etkiliyorsa bir uzmana başvurulmalı” diyor.
